Prof. Dr. B.J.P. Crul is anesthesioloog/coördinator van het Pijncentrum in het Academisch Ziekenhuis Nijmegen (AZN) St.Radboud en tevens hoogleraar pijnbestrijding aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. In zijn boek ‘Mens en pijn’ beschrijft hij het complexe verschijnsel pijn ook historisch, religieus en psychologisch perspectief en laat hij de vele gezichten van pijn als menselijke ervaring zien. Iedere patiënt ervaart pijn op zijn of haar manier, de beleving ervan wordt gekleurd door persoonlijke achtergronden. Hij ontving op 22 september 2006 de Koninklijke Onderscheiding Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij kreeg deze onderscheiding voor zijn verdiensten als anesthesioloog – pijnbestrijden bij het UMC St. Radboud ( sinds jaren is de naam veranderd in RadboudUMC). Ik sprak met hem over de behandeling van pijn in het pijncentrum van het AZN.
Uit welke groep specialisten bestaat het team van dit pijncentrum?
Het team bestaat uit een anesthesioloog, psycholoog en een fysiotherapeut. Desgewenst kan dit aangevuld worden met bijvoorbeeld een psychiater en/of verpleegkundige. Wij hanteren in dit pijncentrum drie behandelingsstrategieën: de medische, de fysiotherapeutische en de psychologische behandeling. Dit zijn de drie belangrijkste pijlers waarop de behandeling rust.
Hoe en wanneer begint men met een behandeling?
Alvorens de patiënt bij ons terechtkomt, krijgt de patiënt een vragenlijst die ingevuld moet worden. Het is de bedoeling dat de behandeling door de patiënt volledig wordt uitgevoerd. Daarna krijgt de patiënt een gesprek met de psycholoog. Na dit gesprek bespreekt de anesthesioloog met de patiënt een behandeling. Het is mogelijk dat meerdere behandelingen naast elkaar worden voorgesteld om de klachten zo goed mogelijk te kunnen beïnvloeden. Het kan zijn dat in samenwerking met de huisarts gezocht wordt naar de meest geschikte oplossing voor het uitvoeren van een behandelplan. Een behandeling kan ook bestaan uit bijvoorbeeld een zenuwblokkade, manuele therapie, hydrotherapie, ergotherapie, acupunctuur of een cursus ‘leven met pijn’ in het AZN. Een patiënt die uit een andere regio komt, kan voor behandeling eventueel worden doorgestuurd naar een pijncentrum of revalidatiecentrum in die regio. Met revalidatiecentra hebben we goede contacten. Het is de bedoeling de mentale reserves van de patiënt niet te laten uitputten en de pijn een niet te grote plaats in diens leven te geven.
Welke criteria worden gesteld om in een pijncentrum te worden behandeld?
De huisarts/specialist verwijst de patiënt schriftelijk naar ons, mits de patiënt in de regio van het pijncentrum woont en niet eerder behandeld is door een afdeling pijnbehandeling via een ander ziekenhuis, tenzij de patiënt wordt aangemeld door deze afdeling. Ook mag de patiënt niet in een beroepsprocedure verwikkeld zijn of onder psychiatrische behandeling zijn. Het gaat om patiënten met pijn die niet op een normale medische wijze behandeld kan worden. De zorg binnen het pijnbehandelcentrum richt zich in principe op de behandeling van mensen met pijn bij kanker, chronische benigne pijn, specifieke pijnsyndromen en postoperatieve pijn.
Waarin verschilt de aanpak in een pijnkliniek en een pijncentrum?
In de pijnkliniek wordt medisch/technisch naar de patiënt gekeken en in een pijncentrum wordt de patiënt in lichamelijke en psychologische dimensies gezien. We zien de pijn als een signaal dat er iets mis is met het lichaam en geest van de patiënt. De patiënt moet serieus genomen worden en zich bij ons veilig voelen en weten dat er zorg aan hun pijn wordt besteed. Daarom is goede ondersteuning nodig van een psycholoog, neuroloog, anesthesioloog en een orthopedisch chirurg. Het is belangrijk dat we de mensen leren met hun pijn en handicap(s) binnen de perken te houden, zodat men minder gehinderd wordt door pijn. Kwaliteit van leven is uitermate belangrijk voor de patiënt. Bij een goede kwaliteit van leven ervaart de patiënt minder stress, waardoor de pijn ook minder gevoeld wordt.
In uw pijncentrum worden ook fibromyalgiepatiënten behandeld. Hoe ziet die behandeling eruit?
Bij fibromyalgiepatiënten gaat het nog steeds om een onbegrepen aandoening met onbegrepen klachten. Dat wil niet zeggen dat het allemaal ‘tussen de oren’ zit. Lichaam en geest zijn niet te scheiden. Het is uitermate kortzichtig en kwetsend voor de patiënt om bij onbegrepen klachten te zeggen dat het tussen de oren zit. Het is de bedoeling dat lichaam en geest in balans blijven. Fibromyalgiepatiënten hebben lichamelijke klachten die deze balans uit evenwicht brengen. Zij hebben daarnaast vaak ook last van andere pijnsyndromen zoals bijvoorbeeld facetarthrose. Een behandeling bij fibromyalgie kan soms bestaan uit een facetdenervatie. Hierbij wordt met behulp van een elektrode een kleine hittebeschadiging gemaakt in de gevoelige zenuwtakjes die naar de facetgewrichten gaan. De behandeling wordt op meerdere niveaus uitgevoerd. Andere mogelijkheden zijn hydrotherapie en transcutane stimulatie. Een enkele keer kan men amitriptyline als pijnstiller voorschrijven. Helaas is het zo dat wij medici de vinger nog niet achter de oorzaak van chronische fibromyalgie kunnen krijgen. Momenteel wordt er wel veel onderzoek gedaan en gelukkig is er vooruitgang. Er zijn veel mensen die denken dat wij een toverstafje hanteren en iedereen kunnen behandelen en van de pijn afhelpen. Wij zijn geen wonderdokters.
Wat kan een fibromyalgiepatiënt het beste doen om minder pijn te krijgen/voelen?
De patiënt moet proberen de pijn te accepteren en niet constant naar artsen lopen om van de pijn af te komen. Zeker niet de ene arts na de andere arts bezoeken om dan te denken dat deze wél kan helpen. Dit noemen we medisch shoppen, wat niet verstandig en riskant is. Met de huisartsen in de regio hebben we duidelijke afspraken wat dit betreft gemaakt en daar wordt goed de hand aan gehouden. Denk ook niet dat een operatie jou van de pijn af kan helpen. Operaties brengen soms grote risico’s met zich mee. Een voorbeeld is dat veel mensen die geopereerd zijn aan de rug, zoals bij een hernia, vaak meer pijnklachten krijgen. Zo kan een operatie averechts werken.
Voor fibromyalgiepatiënten is het belangrijk dat ze hun eigen grenzen in acht nemen. Niet doorgaan als je eigenlijk moet stoppen. Probeer in ieder geval alles positief te benaderen, want dan heb je minder pijn. Spieren moeten in beweging blijven en in warm water gaat dat meestal uitstekend en gemakkelijker zonder je te forceren. Soms krijgt de patiënt van ons het advies in warm water te gaan therapie-zwemmen. De meeste zweminstructeurs bij zwembaden weten wat een FM-patiënt wel of niet kan. Ook kunnen bepaalde patiënten baat hebben bij een lichte vorm van fitness.
Tot zover mijn interview met Prof. Dr. B.J.P. Crul.
Het was fantastisch deze man te mogen interviewen in zijn werkkamer in het St. Radboud Ziekenhuis te Nijmegen. Hartelijk dank daarvoor en vooral voor de vele
tips en informatie die ik van u heb gekregen.
Belangrijke uitspraken van Prof. Dr. Crul tijdens het interview:
-
KWALITEIT VAN LEVEN IS UITERMATE BELANGRIJK
